De ontwikkeling van leervaardigheden tijdens de levensloop voor verschillende leeftijdsfasen kan als volgt worden samengevat:

1. Zuigeling: In de zuigelingenfase draait het om vertrouwen en wantrouwen in het contact met de verzorgers. De baby is afhankelijk van de verzorgers en moet hen vertrouwen om in zijn behoeften te voorzien. Een veilige hechting en goede verzorging dragen bij aan een positief wereldbeeld en zelfvertrouwen. Dit vertrouwen in de omgeving is een belangrijke basis voor verdere ontwikkeling.

2. Peuter: De peuterfase staat in het teken van autonomie, zelfstandigheid en het ontwikkelen van territorium. Peuters willen hun eigen lichaam en omgeving beheersen en ervaren conflicten tussen hun eigen wil en het ouderlijk gezag. Het is een uitdaging voor peuters om zich aan te passen aan sociale regels en gezag zonder zich schaamte of onzekerheid te voelen. Ouders moeten hierbij een juiste balans vinden tussen weerstand bieden en ruimte geven voor autonomie.

3. Kleuter: In de kleuterfase begint de ontwikkeling van fantasie, nieuwsgierigheid naar het lichaam en genderidentiteit. Kinderen spelen vaak rollenspellen zoals "vadertje en moedertje" om de wereld om hen heen te verkennen. De kleuter ontdekt ook het verschil tussen jongen en meisje zijn en ontwikkelt een moreel en ethisch bewustzijn (superego). Het is belangrijk om kleuters te stimuleren in hun nieuwsgierigheid en spel, terwijl ze ook leren om te gaan met normen en regels.

4. Basisschool: De basisschoolleeftijd biedt kansen voor de ontwikkeling van het ego. Kinderen kunnen zelfvertrouwen opbouwen door vaardigheden te ontwikkelen op school en daarbuiten. De uitdaging voor kinderen is om cultureel en sociaal relevante taken uit te voeren zonder zich inadequaat te voelen. Hierbij speelt acceptatie en erkenning binnen het gezin en de sociale omgeving een belangrijke rol.

5. Adolescentiefase: In de adolescentiefase herleven seksuele en agressieve driften en staat de ontwikkeling van een eigen identiteit centraal. Adolescenten zoeken naar antwoorden op vragen als "wie ben ik?" en "wat wil ik in het leven?". Dit proces kan leiden tot identiteitsverwarring en onzekerheid. Het is belangrijk dat jongeren ruimte krijgen om hun identiteit te verkennen en zichzelf te ontdekken.

6. Jongvolwassenheid: Jongvolwassenen focussen op het ontwikkelen van intimiteit in relaties en het realiseren van toekomstperspectieven. Het is een fase van persoonlijke groei, waarbij zelfvertrouwen en zelfzekere keuzes maken centraal staan. De uitdaging is om niet te veel in zichzelf gekeerd te zijn en oog te hebben voor de behoeften van anderen.

7. Volwassenheid: Volwassenen richten zich op het realiseren van generativiteit, zowel op het gebied van reproductie als het verwezenlijken van ideeën. Ze willen betekenisvol zijn binnen het gezin en in de bredere samenleving. Het is belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen het investeren in anderen en het behouden van een eigen identiteit.

8. Ouderdom: De ouderdom is een fase van fysieke en sociale teruggang. Het is een periode waarin het ego-integriteit moet worden bereikt: het accepteren van de eigen levensloop en het vermijden van wanhoop en depressie. Wijsheid kan groeien uit het terugkijken op het leven en het aanvaarden van de vergankelijkheid.

In elke levensfase zijn er uitdagingen en mogelijkheden voor persoonlijke groei en ontwikkeling. De omgeving, zoals ouders, opvoeders, leerkrachten en sociale interacties, speelt een cruciale rol in het stimuleren van de juiste ontwikkeling van leervaardigheden in elke fase.